عنوان کتاب: مديريت منازعات  قومي در ايران

 نویسنده(گان): دکتر سیدرضا صالحی امیری

تهیه شده در: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، مجمع تشخیص مصلحت نظام/معاونت پژوهش های فرهنگی و اجتماعی

انتشارات: کمیل

سال نشر:چاپ دوم/ بهار١٣٨٨

چکیده کتاب

از قديم‌الايام ایران كشوري با ملتي متنوع از فرهنگ‌ها، شيوه‌هاي زيست، مذاهب و زبان‌هاي مختلف بوده است. ملتي كه پيوندهاي عميق تاريخي، فرهنگي و مذهبي در بين اجزاي خود داشته است. اما اين كليت يكپارچه تحت‌تأثير عوامل مختلف داخلي و خارجي با چالش‌هايي مواجه شده؛ به‌گونه‌اي كه در طول زمان گاه وحدت و همبستگي ملي آن دچار آسيب‌ها و تهديداتي گرديده است.بسياري از تحليلگران و پژوهشگران عقيده دارند روابط متقابل اقوام و نظام سياسي در تاريخ معاصر ايران از دريچه همزيستي و تعامل دچار مشكلات زيادي بوده است. به استثناي انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي كه اراده همزيستي، تعامل و مشاركت همه جانبه آحاد ملت و به ويژه اقوام در عرصه‌هاي مختلف سياسي و اجتماعي و اداره ميدان‌هاي جنگ در عالي‌ترين شكل آن تحقق يافت، در ساير مقاطع و دوران‌ها اين تعاملات متأثر از عوامل مختلف داخلي و بين‌المللي همواره دچار مشكل بوده است. بنابراين مسئله حفظ، تداوم و ارتقاي همبستگي و وحدت ملي همواره به‌عنوان يك هدف استراتژيك مورد توجه حكومت‌هاي ايران بوده است. مسئله‌اي كه همچنان اولويت خود را حفظ كرده است. تحولات جديد مسئله مديريت تنوع را نه تنها در كشورهاي با اقوام مختلف، بلكه در سازمان‌ها يا مؤسسات كه چند مليتي هستند نيز مطرح ساخته است.

كشور ايران به دليل شرايط آب و هوايي و موقعيت استراتژيك، همواره در طول تاريخ محل عبور اقوام و ايلات مختلف و شكوفايي فرهنگ‌هاي متنوع بوده است. تا جايي كه «رنه گروسه» از ايران به عنوان پل ارتباطي شرق و غرب ياد كرده است. حاصل اين مراودات، گرد آمدن مردماني با خصوصيات فرهنگي و زيستي متنوع بوده است. به همين دليل است كه بسياري از خاورشناسان، ايران را خاستگاه تنوع و چندگونگي دانسته‌اند. اما ويژگي‌هاي فرهيخته‌سازي و انطباق‌پذيري به عنوان دو عنصر مهم منش ملي ايرانيان به آنان اين امكان را داده است كه بتوانند فرهنگ‌هاي مهاجر و مهاجم به اين سرزمين را هضم و دروني نموده و آن را به اقتضاي شرايط و متناسب با فرهنگ خود در آورده و به آن رنگ‌وبو و ماهيتي ايراني ببخشند. از همين‌رو است که نظام فرهنگي و ساختار اجتماعي كشور در عين وحدت و يگانگي و برخورداري از پيوند ارگانيكي در قالب يك اجتماع فراگير و پايدار توانسته است تكثر و تنوع دروني خود را حفظ نموده و در طول قرن‌ها با پويايي و بالندگي استمرار يابد. حضور گروه‌هاي قومي كرد، بلوچ، تركمن، تالشي، آذري، لر، عرب، لك و معتقدان به اديان ديگر از جمله زرتشتيان، ارمني‌ها، كليميان، صابي‌ها و صدها ايل و قبيله كوچك و بزرگ از قبيل بختياري، شاهسون، قشقايي، بويراحمد، باصري و... كه همه در زير چتر عظيم فرهنگ و هويت ملي ايراني زيستي مسالمت‌جويانه دارند، مويد وحدت كثرت‌گونه اجتماع ملي سرزمين ايران است.نقد و بررسي تاريخ سياسي و اجتماعي و تحولاتي كه در كشور به وقوع پيوسته، گوياي آن است كه مناسبات ميان اقوام و حكومت‌ها به ويژه در تاريخ معاصر ايران با نوسان‌ها و فراز و نشيب‌هاي زيادي مواجه بوده است. در طول اين مدت، تلقي و نگاه دولت‌ها متأثر از مسائل مختلف از جمله پايگاه اجتماعي و ماهيت آنها نسبت به اقوام، سياست‌ها و الگوهاي مديريتي متفاوتي را به همراه داشته است. اين كتاب در رسيدن به سياست و الگوي مطلوب مديريت قومي در ايران، بر دوران بعد از انقلاب تأكيد دارد. با اين حال، براي دقت و تمركز بيشتر، سياست‌ها و الگوهاي مديريت دولت‌هاي معاصر ايران در سه دورة عمده كه در هر دوره در درون خود به مقاطع كوتاه‌تري تقسيم شده مورد بررسي قرار گرفته است. اين تقسيمات و زمان‌بندي اين امكان را فراهم ساخته است كه سياست‌ها، تعاملات و برنامه‌هاي حكومت‌ها در رابطه با جزئيات با دقت بيشتري و به صورت همه‌جانبه مورد نقد و تجزيه و تحليل قرار گيرد و همه ابعاد فرهنگي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي و امنيتي اين سياست‌ها و پيامدها و آثار مترتب بر آنها بررسي و تحليل شود.

دریافت فایل کتاب با لینک مستقیم/PDF

تعداد صفحات:٦١٤